Wydział Biologii Uniwersytet Warszawski

Kalendarz herbarysty

Znów zadanie dla ambitnych: rodzaj Carex czyli turzyce. Kto potrzebuje materiału porównawczego, pod zamieszczonym linkiem znajdzie kolekcję ponad 5 tysięcy turzyc z kolekcji W. Lackowitza. Rośliny zbierane były w XIX wieku głównie z terenu Polski i Niemiec.
- Odnośnik do kolekcji -

Dzieła Michała Fedorowskiego

 

O autorze
Michał Fedorowski (późniejsze dokumenty podają Federowski) – polski etnograf i folklorysta, badacz polskiej i białoruskiej kultury. Nie zdobył formalnego wykształcenia, dlatego, mimo rozległej wiedzy i prowadzonych badań naukowych, nie wszedł w szeregi uczonych etnografów.

Michał Federowski

„Federowski słabego zdrowia i budowy. Dobry, ale zapalał się złością” – wg Ziemia wołkowyska III, Witold Karpyza

Urodził się 1 września 1853 r w rodzinie szlachecko-ziemiańskiej w Warszawie. Ze względu na przebytą gruźlicę oraz słabą kondycję fizyczną i finansową poprzestał na 4 klasach progimnazjum w Warszawie. Kształcił się dalej samodzielnie na kursach  i praktykach rolniczych w magnackich gospodarstwach rolnych i ogrodniczych w latach 1871-1873, a później jako wolny słuchacz studiował na wydziale agronomicznym Akademii Pietrowsko-Razumowskiej pod Moskwą (1873-1874), zdobywając zawód administratora majątków. Pod wpływem lektury Poradnika dla zbierających rzeczy ludowe Jana Karłowicza, Fedorowski zrezygnował z planów wyjazdu do egzotycznych koloni holenderskich na Jawę i Sumatrę, by poświecić się badaniu kultury ludowej. Fascynacja ta jeszcze się pogłębiła pod wpływem kontaktów towarzyskich z Zygmuntem Glogerem, Oskarem Kolbergiem, Franciszkiem Karpińskim.
Swoją pasję Fedorowski mógł dzielić z pracą zawodową, którą rozpoczął w majątku ziemskim we Włodowicach w Olkuskiem. Badania prowadzone w latach 1875-1877  pod kierunkiem Glogera  zaowocowały dwutomowym dziełem: Lud z okolic Żarek, Siewierza i Pilicy. W 1877 r przeniósł się w okolice Prużany (Białoruś) do majątku przyjaciół matki i na „rozłogach białoruskich” pozostał 27 lat, przenosząc się z miejsca na miejsce. Mieszkając w Studerowszczyznie (wieś na północ od Słonima), rozpoczął zbieranie roślin leczniczych i użytkowych . Pod wpływem apelu prof. Józefa Rostafińskiego z 1883 roku Odezwa do nie botaników o zbieranie ludowych nazw roślin, postanowił sporządzić Zielnik litewski okazy flory białoruskiej wraz z nazwami ludowymi.
Do naszych czasów przetrwały i znajdują się w zasobach Zielnika WB UW:

Zioła lecznicze – zeszyt 1 i zeszyt 2 (rok 1882 i 1883)

Zielnik roślin użytecznych – zeszyt 1 (rok 1883)

Zielnik Litewski – zeszyt 1 (rok 1883)

Kolejny zielnik znajduje się w Gabinecie Rękopisów BUW. Jest to następna część  Ziół leczniczych – zeszyt 3 ( powstał po roku 1883)
Sporządzanie zielników zaowocowało zainteresowaniem  się ziołolecznictwem (M. Fedorowski leczył za darmo, a pewnie dość skutecznie, bo przyjeżdżali do niego ludzie z miejscowości odległych o 30 km).
Dziesięć następnych lat spędził w Kosinie, gdzie pracował nad monografią Lud Białoruski, a także prowadził badania archeologiczne (badał kościoły, pałace, bóżnice, sadyby pierwotne, usypiska, kurhany i całe cmentarzyska, gromadził wszelkie przyczynki do mapy Litwy przedhistorycznej), etnograficzne (zebrał setki podań i baśni, wierzeń, przepowiedni i przysłów, starych przedmiotów, zapisywał pieśni, fotografował starych ludzi). Sam był skromnym człowiekiem, ubierał się w proste, szare ubrania miejscowego wyrobu.
W 1905 przeprowadził się do Warszawy, gdzie imał się różnych zajęć, by utrzymać rodzinę. Mocno zaangażował się w życie społeczne i polityczne, do pracy naukowej wrócił dopiero w 1921 roku jako pracownik Zakładu Etnologii w Instytucie Nauk Antropologicznych Towarzystwa Naukowego Warszawskiego.  Większość swoich zbiorów przekazał właśnie Towarzystwu Naukowemu Warszawskiemu, zobowiązując je do opracowania i wydania dalszych tomów Ludu Białoruskiego (za życia autora ukazały się trzy tomy tej monografii).
Zmarł w Warszawie 10 czerwca  1923 roku.  Pochowany został na Cmentarzu Powązkowskim.

Spis publikacji M. Fedorowskiego – kliknij tutaj